ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਇਸ ਵੈੱਬਪੇਜ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ |
Department History
Date of Establishment of the Department: 1968
The Department of Zoology was established in the year 1968 in order to offer postgraduate and Ph.D. courses in Zoology. Subsequently, in the academic year 2011-12, the department was renamed as the Department of Zoology and Environmental Sciences with the commencement of Master’s and Ph.D. programmes in Environmental Sciences. Since the inception of the department, the faculty have relentlessly worked to establish high standards and values of teaching and research. The department has been supported by Department of Science and Technology (DST), Government of India under FIST, by University Grants Commission (UGC) under SAP (DRS I and DRS II) and by Department of Biotechnology (DBT) under Interdisciplinary Programme in life sciences. The funding thus received, helped the department/faculty to widen their research in the field of Insect Systematics, Forensic Entomology, Cytogenetics, Molecular Biology and Animal Physiology. In terms of research, 65 major research projects have successfully been completed, which had been funded by different agencies (UGC, DST, CSIR, ICAR, USPL-480, MoEF, PSCST and PPCB), while five major research projects are in progress. The department has produced 150 Ph.D. and 210 M.Phil. students. In addition, about 1500 students have successfully completed their post-graduation including 70 in Environmental Sciences. The department has so far organized 9 National and 7 International conferences/Symposia/Workshops. The faculty and scholars have published more than 2000 research papers in National and International journals of repute. Besides, 52 books have also been published by the faculty members including some award-winning contributions.
ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਤਾਰੀਖ : 1968
ਪ੍ਰਾਣੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਲ 1968 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੋਸਟਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੀ–ਐੱਚ.ਡੀ. ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੁ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2011-12 ਤੋਂ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਮ.ਐਸ–ਸੀ ਅਤੇ ਪੀ–ਐੱਚ.ਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਫੈਕਲਟੀ ਨੇ ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਉੱਚਾ ਮਿਆਰ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (DST) ਵੱਲੋਂ, FIST, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (UGC) ਵੱਲੋਂ SAP (DRS-I ਅਤੇ DRS-II) ਅਤੇ ਬਾਇਓਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (DBT) ਵੱਲੋਂ IPLS (Interdesiplery program in Life Sciences) ਰਾਹੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਮਾਇਕ ਸਹਾਇਤਾ ਰਾਹੀਂ ਵਿਭਾਗ/ਫੈਕਲਟੀ ਨੇ ਕੀਟ ਸਿਸਟੇਮੈਟਿਕਸ, ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਕੀਟ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਾਈਟੋਜੈਨੇਟਿਕਸ, ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਐਨੀਮਲ ਫਿਜੀਆਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਏਜੰਸੀਆਂ (UGC, DST, CSIR, ICAR, USPL-480, MoEF, PSCST ਅਤੇ PPCB) ਵੱਲੋਂ ਮਾਇਕ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ 65 ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ 5 ਵੱਡੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਇਸ ਵੇਲੇ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ 150 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪੀ–ਐਚ.ਡੀ ਅਤੇ 210 ਨੇ ਐਮ.ਫਿਲ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਕਰੀਬਨ 1500 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਸਫਲਤਾ ਪੁਰਵਕ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਵਾਤਾਰਵਣ ਵਿਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ। ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 9 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ 7 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ/ਸਿੰਪੋਜੀਅਮ/ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਨਾਮਵਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 2000 ਤੋਂ ਵੱਖ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਇਨਾਮ–ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਮੇਤ 52 ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।
Thrust Area
- Entomology
- Physiology
- Cytogenetics
Syllabus
Courses Offered and Admission Criteria
Courses Offered
| # |
CourseName |
Duration |
Seats |
Eligibility |
AdmissionProcedure |
| 1. |
M.Sc. Zoology |
2 Years |
45 |
B.Sc. with Zoology or B.Sc. (Hons. School in Zoology)or B.Sc. (Industrial fish and fisheries) with Zoology as one of the subjects |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 2. |
M.Sc. Environmental Sciences |
2 Years |
15 |
Graduation with one subject of Biological Sciences. |
On the basis of Merit in Qualifying class |
| 3. |
M. Phil. |
1½ Years |
10 |
M.Sc. Zoology (Only M.Sc. Zoology students are eligible for M.Phil Zoology course) |
Entrance Test Conducted by Punjabi University |
| 4. |
Ph.D. |
- |
- |
As per UGC guidelines |
UGC NET/ Entrance Test Conducted by Punjabi University |
ਫੈਕਲਟੀ Faculty
Dr. DEVINDER SINGH
(ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ)
Professor,
devinder.ss.61@gmail.com
+91- 8146996591
Dr. HIMENDER BHARTI
(ਹਿਮੇਂਦੇਰ ਭਾਰਤੀ)
Head,
himenderbharti@gmail.com
+91- 9356785454
Dr. GURINDER WALIA
(ਗੁਰਿੰਦਰ ਵਾਲਿਆਂ)
Associate Professor,
gurinderkaur_walia@yahoo.co.in
+91- 9815788644
Dr. ONKAR SINGH
(ਓਂਕਾਰ ਸਿੰਘ)
Assistant Professor,
singhonkar@yahoo.com
+91- 8146583347
Dr. AMRITPAL SINGH KALEKA
(ਅਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇਕਾ)
Assistant Professor,
apskaleka@gmail.com
+91- 9417024945
Dr. MADHU BALA
(ਮਧੂ ਬਾਲਾ)
Assistant Professor,
madhubaladhakane@gmail.com
+91- 9872129846
Dr. HARBHAJAN KAUR
(ਹਰਭਜਨ ਕੌਰ)
Professor (Re-employed),
harbhajankaur@hotmail.com
+91- 9814588788
Dr. JAGBIR SINGH
(ਜਗਬੀਰ ਸਿੰਘ)
Professor (Re-employed),
prjagbir2005@gmail.com
+91- 9779457481
Dr. MEENAKSHI MALHOTRA
(ਮਿਨiਕਸ਼ੀ ਮਲਹੋਤਰਾ)
scientist,
adubharti@gmail.com
+91- 8591210810
Infrastructure Facilities
- Lecture theatres equipped with multimedia projectors
- All laboratories, classrooms, faculty rooms and offices of department have high speed internet connectivity
- The faculty members have individual laboratories equipped with required gadgets
- Student labs. house thermal cyclers, UV Spectrophotometer, Multimedia Projector, Projection microscope, Deep freezer, Cameras, Stereo-zoom binoculars, BOD incubators, Microtomes, Insect show-case cabinets, and Light microscopes
- Common research laboratory houses Image Processing Unit, High Resolution Microscopes, Fluorescent Microscope and Phase Contrast Microscope
- A well-equipped PCR laboratory for molecular work, which includes thermal cyclers, deep freezers, microtomes, gel electrophoresis units and gel-doc system
- Computer laboratory for students houses computers with latest configuration
Future Prospects
The department plans to focus on an integrative approach encompassing the various disciplines in organismal biology (Evolutionary Biology, Chemical and Molecular Ecology, Epigenetics, Molecular Biology and Developmental Biology).
Scholarships
DR. J.P. SINGH MEMORIAL RESEARCH AWARD
Cash award of ₹10,000/- is given to a registered research scholar of the department every year for conducting exemplary research work. For this award, the researchers are primarily evaluated on the basis of scientific and practical significance of their research.
DR. S.S. DHILLON GOLDEN JUBILEE AWARD
Cash award of ₹ 5000/- is given to a best student selected by the faculty from M.Sc. IInd year.
(* sponsored by Dr. Raj Uppal, MD a former alumnus of the department, based at 4543 Corktree Road, Naperville, IL, 60564 USA)
DEPARTMENTAL MERIT SCHOLARSHIP
The departmental merit scholarship ₹500/- per month is granted to a student admitted at first rank in the order of merit. In the subsequent year, it is awarded on the basis of the result of the preceding examination.
DR. HIRA SINGH DEOL MEMORIAL SCHOLARSHIP
The scholarship is awarded to a student, who is at number one position on the basis of admission criteria. The amount of scholarship is ₹1000/- per month and the duration of scholarship is two years. If the selected student refuses to accept this scholarship or leaves his/her studies, the same is awarded to the next student in the order of merit.
GOYAL FOUNDATION TOPPER AWARD
Goyal Foundation Topper Award is granted every year to a topper student of Post-graduate courses under the faculties of life Sciences/Physical Sciences and Economics. The award carries a cash prize of ₹4000/.
Dr. Himender Bharti
0175-5136334
head_zoology@pbi.ac.in
Information authenticated by
Dr. Himender Bharti
Webpage managed by
Department
Departmental website liaison officer
-
Last Updated on:
12-01-2021